Xin chào, mọi người có khỏe không?
Đây là bài viết đầu tiên mình viết bằng tiếng Việt trên Substack, và mình đã đắn đo rất lâu trước khi đăng tải “em ấy”. Mình luôn cảm thấy bản thân không thể diễn đạt tốt ý tưởng bằng tiếng Việt, nên các bài viết trước đây đều chọn viết bằng tiếng Anh.
Nhưng hôm nay mình quyết định thử thách bản thân một chút. Biết đâu bài viết của mình cũng không quá tệ, phải không nhỉ? 😆
Khác với các bài viết trước, bài này mình sẽ viết về Writing On The Net — Cộng đồng viết được hình thành bởi Mở — và hành trình phát triển của mình sau khi tham gia “Thử thách 30 ngày viết” tại #WOTN5.
Những ngày cuối cùng của thử thách cũng là lúc mình nhìn lại hành trình đã qua và viết xuống đôi dòng suy nghĩ của bản thân. Trong phút chốc, mình bỗng chốc cảm thấy biết ơn và hạnh phúc, vì đã trở thành một phần của cộng đồng này.
Lúc đầu, mình tham gia #WOTN5 chỉ vì muốn xây dựng thói quen viết blog đều đặn. Nhưng những điều mình nhận được hóa ra nhiều hơn thế.
#1 Thói quen và sự phát triển
Nếu phải quên hết tất cả những gì mình học được từ #WOTN5 và chỉ nhớ một điều, chắc chắn mình sẽ nhớ câu thần chú “Viết dở và đều”. Viết gì cũng được, viết đều là được.
Bạn viết hay hay dở cũng chẳng ai nhớ đến bạn đâu. Mọi người chỉ nhớ đến bạn là một người thường xuyên viết thôi.
— Akwaaba Tùng
Dù biết rằng thói quen được xây dựng từ việc lặp lại, mình chưa bao giờ viết liên tục cho đến khi tham gia Writing On The Net.
Trong suốt “Thử thách 30 ngày viết”, mình đã sắp xếp lại toàn bộ lịch trình cá nhân, luôn về nhà trước 8:00 tối, và đều đặn viết từ 10:00 đến 11:59 phút mỗi ngày. Dù bản thân mệt mỏi hay bí ý tưởng đến đâu, thì việc đầu tiên mình luôn làm chính là “10h rồi ngồi vào bàn trước đã, viết gì tính sau”.
Vậy điều gì đã khiến mình miệt mài viết sau khi tham gia thử thách đến vậy?
Khi ngồi nhìn lại, mình chợt nhận ra bản thân bắt đầu viết nhờ động lực ngoại sinh từ #WOTN nhưng duy trì viết bằng động lực nội sinh từ chính mình.
Động lực ngoại sinh (Extrinsic Motivation)
Động lực ngoại sinh được tạo ra từ các tác nhân bên ngoài, thúc đẩy chúng ta thực hiện hành vi nào đó để nhận được phần thưởng hoặc tránh bị bắt phạt.
Các động lực ngoại sinh mình có được trong “Thử thách 30 ngày viết”:
🍜 1.000.000 VND tiền phở nếu hoàn thành 25/30 bài viết
🫂 Bạn đồng hành (Student Success Leader) luôn nhắn tin hỏi han tiến độ viết
✍🏻 Và một cộng đồng viết siêu lớn ngày đêm tương tác, ủng hộ mình
Động lực nội sinh (Intrinsic Motivation)
Ngược lại, động lực nội sinh được tạo ra từ nội tại chính bản thân mình, khiến mình tiếp tục thực hiện hành vi đó vì thấy chúng bổ ích, thú vị.
Trong quá trình viết dở và đều, mình nhận ra viết giúp mình trở nên tốt hơn mỗi ngày. Nó không chỉ khiến mình có thời gian nhìn lại và lấp đầy lỗ hổng kiến thức, mà còn khiến mình biết rằng bản thân cũng có thể tạo ra giá trị cho cộng đồng nữa:

Mặc dù chỉ mới viết được 21/30 bài, mình thực sự cảm động và khâm phục 3 tuần viết liên tục vừa qua của bản thân. Mình biết rằng thói quen sẽ chưa hình thành ngay sau khi kết thúc 30 ngày viết, nhưng đó là một bệ phóng rất tốt để mình tiếp tục vững bước trên hành trình đó.
#2 Vượt qua nỗi sợ mất đi danh tính cá nhân
Mình từng nghĩ bản thân đủ giỏi. Sau này mới biết, hóa ra bản thân chỉ đang đứng trên “Đỉnh cao thiếu hiểu biết” của hiệu ứng Dunning-Kruger.
Đại dịch Covid xuất hiện vô tình tạo ra cơ hội để mình nhìn sâu vào bản thân. Và mình đau đớn nhận ra hiểu biết mà mình có chỉ là bề nổi của tảng băng chìm — Mình biết rộng, nhưng không hiểu sâu. Mình có thể ngồi nói chuyện với mọi người về rất nhiều chủ đề, nhưng khi thực sự đào sâu vào một chủ đề nào đó thì ôi, mình không biết nhiều thứ quá đâu!
Cứ thế, nỗi sợ mất đi danh tính vốn có của bản thân khiến mình từ chối thể hiện suy nghĩ ở mọi nơi. Mình luôn thấy bản thân viết đi viết lại 1 status rất lâu, cuối cùng đều ngậm ngùi không đăng nữa.
Và mọi thứ dường như thay đổi khi mình quyết định tham gia “Thử thách 30 ngày viết” cùng #WOTN5. Áp lực của thử thách khiến mình quên mất nỗi sợ đánh mất định vị bản thân, sợ bài viết không chỉnh chu, sợ độc giả chê cười. Mình chỉ có một nỗi sợ duy nhất, chính là không hoàn thành được bài viết trước 12h đêm.
Bạn biết không, điều làm mình vỡ òa nhất trên hành trình chông gai đó chính là, bài viết mình ngại đăng nhất, lại là bài viết nhận được nhiều tương tác nhất:
Bạn có thể tìm đọc bài viết trên ở đây: How to Build your No-code App in Steps
Và mình biết Akwaaba Tùng và #WOTN đã đúng, “Định vị của bạn là trung bình cộng những gì bạn đã viết.”

Mình hạnh phúc vì giữa những bài viết hay dở đan xen, mình vẫn là mình, và cộng đồng vẫn đang nhìn nhận mình là “cây viết tạo ra giá trị”.
#3 “Muốn đi xa hãy đi cùng nhau”
Mình nhớ có những ngày bản thân vô cùng bận rộn và mệt mỏi, trở về nhà chỉ muốn cuộn chăn đi ngủ ngay lập tức. Ấy thế mà khi mở tracking sheet ra, thấy có bạn đã hoàn thành sớm trước cả một tuần. Mà điều đáng khâm phục là bạn ấy còn có con nhỏ phải chăm cơ 🥲 Sự xấu hổ làm mình lật đật bò dậy, tự nhủ trong lòng câu thần chú “Viết gì cũng được, viết đều đi đã”.

Đến với #WOTN, mình còn có một cộng đồng ngày đêm chăm chỉ đăng bài, tương tác và động viên nhau để cùng vượt qua “mùa lũ”.
Mình biết rằng bản thân không viết một mình, mà còn có các bạn — những đồng write — đang ở đó cố gắng mỗi ngày, để viết tốt hơn, để phát triển hơn.
Dự định của mình sau khi hoàn thành thử thách?
Mình vẫn sẽ viết. Viết đều và (hy vọng) hay.
Mình cũng muốn thử sức viết đan xen tiếng Việt lẫn tiếng Anh, xoay quanh các chủ đề mình vẫn luôn thích thú là Product Management, Leadership và Personal Growth. Mình có thể không phải là người giỏi nhất trong các lĩnh vực này, nhưng mình tin câu chuyện và trải nghiệm của mình cũng sẽ có giá trị (nếu bạn quan tâm) ở một khía cạnh nào đó.
“Tôi thường học được nhiều điều từ những trải nghiệm riêng của người khác hơn là từ những nguyên tắc phổ biến hoặc các nghiên cứu trích dẫn.”
— Gretchen Rubin, trích dẫn từ quyển “Dự Án Hạnh Phúc / The Happiness Project”
Sự ủng hộ và góp ý của mọi người sẽ là hành trang vững chắc để mình viết tiếp trên hành trình sắp tới.
Cảm ơn mọi người rất nhiềuu 😊
If you’re finding this post valuable, share it with a friend, and consider subscribing if you haven’t already.
#WOTN5 Bài viết thuộc thử thách viết 30 ngày của khóa học Writing On The Net.
ơ sao em subscribed rồi mà không nhận được email nhòo
Thích bài này quá chị ơi đọc k sót 1 chữ - em cũng đến từ WOTN đây.
Fun fact I had a tattoo that says: Excellence is not an act but a habit.